Op 29 oktober 2008 was ik in het Buurtschap ‘Steenen brug’ gelegen tussen Neder- en Overlangbroek, foto’s aan het maken van de oude boerderij van Gart van der Zand. Een mooie omgeving, en de geboortestreek van mijn voorouders, van enkele generaties terug. Mijn ouders, en meerdere voorouders, en mijn jongere broer Johan, tante Jans en ome Theus / Teunis Marchal, zijn hier begraven op de begraafplaats in Nederlangbroek. Ik was enige jaren geleden nog bij Gart binnen geweest, in zijn oude boerderij met zijn rijke geschiedenis. Gart stond in zijn kleine boerderijkeuken krom gebogen over zijn op meerdere plekken rokende oude houtkachel. Waarschijnlijk was het gestookte hout nog niet helemaal goed droog, omdat er rokerige pluimen uit enkele scheurtjes, en kieren van de houtkachel kwamen, en ook langs de kachelringen in het keuketje omhoog kronkelden. Gart stond mopperend voorovergebogen, met een horizontale rug stevig te hoesten en te kuchen, en het kleine keukentje van zijn boerderij vulde zich met een keelkriebelende rook. Gart had met een paar houtjes geprobeerd, de plekken waar de rook op ongewenste plekken vanuit de kachel in het keukentje kwam, dicht te stoppen. Maar het was een mislukte poging, en in mijn ogen ook een gevaarlijke poging, omdat de in de kachel gedrukte houtjes zouden kunnen gaan branden. Toen ik hierover wat zei, liet Gart, op een opgetrokken wenkbrauw, mij opzij aankijkend weten dat het wel goed ging, en met een blik van ‘bemoei je er niet mee, ik doe dit al tijden zo’. Waarschijnlijk ging het toch niet zo hij het gewild had. Ik bemoeide mij er verder maar niet mee, en dacht ik kan beter m’n kop maar houden. Op het granietenaanrecht stonden een paar omgekeerde borrelglaasjes en lag er wat los geld naast. Ik had even te voren, van de toch wel vriendelijke Gart begrepen, dat mensen, hier uit de omgeving gewoon zijn boerderij konden binnenlopen, ook al was hij niet thuis, zichzelf konden bedienen. In de koelkast stonden een paar drankflessen. De klant kon zelf de borrelglaasjes volgooien en leeg drinken, en daarna onder de kraan schoonspoelen, en weer op zijn kop op het aanrecht terugzetten. Het verschuldigde bedrag werd daarna, in alle eerlijkheid op het aanrecht gelegd, waarna de klant de boerderij weer verliet. Maar de rook begon inmiddels ook in mijn keel te kriebelen, en na Gart gedag te hebben gezegd, ben ik maar naar buiten gegaan en verder gaan fietsen. Gart heb ik verder maar alleen te gelaten in zijn strijd met zijn oude kachel, met de geruststellende gedachte, zoals hij al zelf aangaf, al tijden ervaring mee had. Toch was de inmiddels overleden Gart een mooie kerel die, zo vertelde hij, niet zo nauw naar houdbaarheidsdatums van etenswaren keek, en een aan de buitenzijde wat beschimmeld worstje aan zijn overall broekspijpen afveegde, en gewoon opat. Maar om even weer terug te komen op bijgaande foto van het meisje met haar hond. Tijdens het fotograferen van de boerderij van Gart, raakte ik in gesprek raakte met dit aardige meisje met haar hond, die zij aan het uitlaten was. Zij vroeg vriendelijk wat ik aan het doen was, en of ik Gart had gekend. Als iemand weet wie zij is, kan ik haar de drie, van haar, en haar hond gemaakte foto’s toesturen. Misschien vind zij dat wel leuk. In de jaren 90 heb ik nog eens een tekening van de boerderij van Gart gemaakt. Op de dakpannen van de vol scheuren zittende hooibergschuur groeien prachtige bijna dakpanbreede gele korstmossen. Met vriendelijke groet, Gerrit Marchal. Telefoon: 06 23431253. Emailadres: helenah51@hotmail.com